متاورس دری به سوی دنیای آینده
در این مقاله، قصد داریم بدانیم متاورس چیست و این تکنولوژی نو ظهور چه مزایایی دارد. متاورس (Metaverse) محصولی از اشتراک تکنولوژی های وب3 (Web3) ، واقیت مجازی (VR) و بلاکچین (Blockchain) است. برای درک بهتر مفهوم متاورس بهتر است ابتدا مروری داشته باشیم بر سیر تکامل وب از نسل اول تا کنون. سپس تعریف پایه متاورس را بررسی خواهیم کرد و در مورد آینده متاورس صحبت خواهیم کرد.
نسل اول وب : Web1
در سال 1991میلادی، زمانی که هنوز دنیای وب در نسل اول خود (Web1) بود، اولین وب سایت راه اندازی شد. در آن دوره از وب، غیر از چند لینک و متن، اتفاقی خاصی در صفحات وب نمی افتاد. اولین وب سایت که در وب1 ایجاد شد چیزی شبیه به تصویر زیر بود.
نسل دوم وب : Web2
چند سال بعد، برای اولین بار یک ویدیو در یک وب سایت اینترنتی آپلود شد. مردم شاهد ظهور نسل دوم وب بودند. دنیای محتوای های تصویری و سرویس های اشتراک گذاری ویدیو به مانند یوتوب و آپارات. قابلیت های وب2، برای دنیای آن روزهای اینترنت، لاکچری محسوب می شد. شاید چند سال قبل از آن، این تکنولوژی ها برای توسعه دهندگانش در حد تخیل و رویاپردازی بود. افرادی که در وب2 فعالیت می کردند شاید حتی تصورش را نمیکردند که آینده این صنعت پولساز به کدام سمت خواهد رفت.
نسل سوم وب : Web3
وب 3 چیست؟ مفاهیم وب3 از سال 2020 بخصوص با ترکیب شدن آن با بلاک چین، به طور قابل توجهی تغییر کرد. هم اکنون تمرکز وب 3 به سمت ایجاد یک وب غیرمتمرکز تغییر کرده است. به غیر از تمرکز زدایی، وب 3 شامل تکنولوژی های مهم دیگری نیز می باشد:
- توکن های غیرقابل تعویض (NFT)
- اقتصاد غیرمتمرکز (Defi)
- سازمان های خودگردان غیرمتمرکز (DAO)
وب 3 را می توانید به عنوان تحول جدیدی در توسعه دنیای جدید مالی در نظر بگیرید. تمرکز و هدف اصلی وب 3، معرفی اشکال جدیدی از همکاری و تعامل بین کاربران وب می باشد.
متاورس چیست؟
پرسیدن این سوال مانند این است که در دهه 90 میلادی بپرسید اینترنت چیست؟ همان روزهایی که هنوز مفهوم شبکه های اجتماعی، تولید کننده های محتوا و اشتراک گذاری تجربیات در مقیاسی باور نکردنی، پلتفرم های معاملاتی و… در میان مردم جا نیافتاده بود.
متاورس به زبان ساده یعنی یک دنیای دیجیتال 3بعدی که می توانید از طریق گوشی های هوشمند خود وارد آن شوید. متاورس می تواند فضاهای دیجیتالی متفاوت را با یکدیگر ادغام کرده و فضای جدیدی فراهم کند تا بتوانید بین آنها حرکت کنید. درست مثل یک دنیای واقعی! همچنین می توانید از مزایای وب3 یا همان غیرمتمرکز بودن نیز بهره مند باشید و تمام فعالیت های شما بدون نیاز به احراز هویت و بدون واسط قابل انجام باشد. متاورس تکنولوژی است که چنین فضای رویایی را برای شما فراهم می آورد.
تصور کنید به عنوان یک آواتار (شخصیت مجازی) در یک فروشگاه دیجیتال در حال خرید هستید. می توانید لباس های مورد نظرتان را پرو کنید و لباس مناسب سایز خودتان را پیدا کنید. همان لحظه لباس مورد نظر خود را به صورت آنلاین سفارش دهید. هزینه آن را هم می توانید از طریق کیف پول ارزهای دیجیتال پرداخت کنید.
در دنیای مجازی متاورس می توانید دوستان خود را در یک فضای مجازی و سه بعدی ملاقات کنید. با همکاران خود در یک محیط کاری مجازی تعامل داشته باشید. می توانید فعالیت های کاری خود را به جای حضور در فضای اداری، در چنین فضای شگفت انگیزی تجربه کنید.
تفاوت بین وب3 و متاورس
از آن جایی که جهان در تلاش است با مفاهیم اساسی متاورس آشنا شود، اغلب گفتگوهای مرتبط با تفاوت متاورس و وب3، با اختلاف هایی همراه بوده و مردم در مواجهه با این تکنولوژی، نظرات متفاوتی دارند. دانستن چگونگی عملکرد متاورس و وب3 کمک می کند تا با تاثیر بزرگ و همیشگی که بر ارتباطات ما می گذارد آشنا شویم.
با توضیحاتی که در مورد وب3 و متاورس ارائه شد، این سوال پیش می آید که آیا این دو مفهوم، تفاوتی با هم دارند یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید اشاره کرد که وب3 غیرمتمرکز است (روی این موضوع هم شدیدا تاکید دارد!) در حالی که متاورس فضایی را فراهم می آورد که می توان در آن حرکت کرد و دارایی ها و کالاهای دیجیتال خود مانند رمزارز ها، nftها و… را بطور کاملا شفاف و قابل استناد معامله کرد.
با این که این دو مفهوم در برخی موارد مشابه هستند، ولی همچنان تفاوت های قابل توجهی بین آنها دیده می شود. در ادامه، به خلاصه ای از تفاوت های بین این دو مفهوم خواهیم پرداخت:
– تفاوت در تعریف
در ابتدای مقایسه بین متاورس و وب3، ابتدا باید به تعریف اولیه شان اشاره کنیم.
متاورس دنیای دیجیتالی است که در آن می توانیم به صورت واقعیت مجازی، با اشیا سه بعدی تعامل داشته باشیم. متاورس کمک می کند تا کاربران با استفاده از هدست های واقعیت مجازی (VR)، بتوانند با اشیاء و کاربران دیگر در این فضای مجازی، تعامل داشته باشند.
وب3 سیر تکامل رویکردهایی است که از طریق آن، کاربران می توانند کنترل بیشتری روی دارایی های دیجیتال و هویت آنلاین خودشان داشته باشند. بنابراین، از طریق وب3 کابران می توانند آثار مدنظر خود را خلق کرده و با مالکیت و کنترلی که روی آنها دارند، کسب درآمد کنند. بنابراین وب3، مفهومی برای نسل بعدی اینترنت است که کاربران می توانند بر آثار خود مالکیت داشته باشند.
– تفاوت در تکنولوژی سازنده
فاکتور مهم بعدی برای مقایسه وب3 و متاورس، تکنولوژی های سازنده آنها است.
متاورس برای اجرایی کردن اکوسیستم خود از تکنولوژی های مختلف بهره می برد. متاورس فصل مشترکی از تکنولوژی بلاکچین و واقیت مجازی (VR) و وب3 است. به عبارت ساده، متاورس یک فضای دیجیتال است که فضاهای پایدار فیزیکی را با واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) ادغام می کند.
وب3 بر ساخت یک بستر غیرمتمرکز و بدون واسطه تمرکز دارد که تنها بر بلاکچین و رمزارز ها تکیه دارد. بلاکچین به کاربر این امکان را می دهد که بتواند با سرویس های آنلاین ارائه شده توسط یک شبکه غیرمتمرکز از کامپیوترها، تعامل داشته باشد. علاوه بر این، وب3 با بهره گیری از قابلیت های بلاکچین عمومی، کمک میکند تا هر فرد دارای یک اتصال به اینترنت، دسترسی آزاد و بدون مجوز به اینترنت داشته باشد.
– تفاوت در دامنه کاربردها
یکی دیگر از فاکتورهای برجسته در تفاوت وب3 با متاورس، موارد کاربرد و محدوده عملکردشان است.
متاورس فیلم ها، بازی های ویدیویی، سرگرمی ها، آموزش و تمرینات شبیه سازی شده را در یک پلتفرم جمع می کند.
وب3 استانداردی برای نسل جدید اینترنت است. می توان آن را به صورت مجموعه قوانین قابل اجرا برای هر کاربری در اینترنت در نظر گرفت. بنابراین، کاملاً واضح است که وب3 نه فقط برای کاربردهای خاص، بلکه در سراسر وب، قابل اجرا خواهد بود.
آیا ایده متاورس انجام پذیر است؟
اگر در سال 2015 به شما گفته می شد که 7 سال بعد (در سال 2022) در بازی به اسم Fortnite می توانید به صورت مجازی در کنسرت خواننده محبوب خود آن هم به صورت رایگان شرکت کنید، قطعاً تعجب می کردید! ولی اکنون چندین کنسرت مجازی برگزار شده و شرکت های بزرگ هم جا نمانده و حتی BMW خودرو جدیدش را در یکی از بازی های پرطرفدار به نام Rocket league معرفی کرده است!
تنها محدودیت پیاده سازی متاورس در دنیای کنونی، تکنولوژی های مورد نیاز برای ساخت دنیای مجازی متاورس است. خوشبختانه در سال های اخیر تکنولوژی های مجازی سازی و انیمیشن تا حد زیادی پیشرفت داشته است. همچنین با معرفی شدن وب3 بستر مورد نیاز برای فعالیت آزادانه افراد در اینترنت فراهم شده است. پهنای باند اینترنت یکی دیگر لازمه های دنیای متاورس است که امروزه در بیشتر نقاط جهان این موضوع حل شده است. بنابراین تا حد زیادی می توان امیدوار بود که سال های آینده، شاهد حضور استارتاپ های بیشتری در این حوزه باشیم.
آینده متاورس چگونه خواهد بود؟
متاورس پتانسیل تبدیل شدن به اینترنت آینده را دارد. به همین دلیل است که امروزه متاورس به عنوان یکی از موضوعات مورد بحث در دنیای فناوری، بسیاری از کارشناسان صنعت را وادار کرده تا در مورد تاثیرات بالقوه آن تفکر کنند. مشارکت شرکتهای بزرگی مانند فیسبوک (متا)، مایکروسافت و اپیک گیمز چشماندازهای مطلوبی را برای متاورس به نمایش میگذارد.
روزی که مارک زاکربرگ، مدیر عامل و ceo شرکت متا (نام جدید شرکت فیسبوک) به معرفی پروژه متا پرداخت، تیتر اخبار روزنامه ها پر شد که مارک در حال ساخت نسخه واقعی فیلم Ready player one است که با The Matrix پیوند خورده! با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، از وب1 تا وب3 و متاورس، صنایع مختلف توانستند گام های بسیار بزرگی را برداشته و اقتصاد را شکوفا کنند. تا این لحظه که در حال مطالعه این مقاله هستید، این پروسه ادامه داشته و درست مثل پدید آمدن اینترنت، پیشرفت تکنولوژی در آینده نیز همچنان ادامه خواهد داشت و همه چیز را تغییر خواهد داد.
سوالات رایج در رابطه با متاورس
متاورس چیست؟ کاربرد متاورس چیست؟ آیا متاورس واقعی است؟ اگر دنبال پاسخی برای این سوالات هستید، در این بخش می توانید پاسخ خود را دریافت کنید.
متاورس چیست؟
متاورس Metaverse از فیسفوک، مایکروسافت یا گوگل نیست! بلکه واژه ای با بار معنایی فراجهان است که از رمان Snow Crash گرفته شده است. این رمان مربوط می شود به دنیای خیالی که در آن افراد می توانند از طریق آواتار خودشان با یکدیگر تعامل داشته باشند. واژه متاورسی که شما این روزها می شنوید تا حد زیادی با همین مفهوم یکسان است. متاورس در واقع یک واقعیت مجازی 3بعدی است که مردم می توانند در آن فضا با یکدیگر تعامل داشته باشند. متاورس را میتوانید به صورت یک اکوسیستم ارتباطی از محیط های مجازی 3بعدی آنلاین ببینید که کاربران می توانند با یکدیگر تعامل داشته باشند، دارایی های خودشان را خلق کنند، گیم بازی کنند یا با دیگران فعالیت کاری مشترک داشته باشند.
کاربرد متاورس چیست؟
اولین کاربرد متاورس در مارکتینگ و بازاریابی است. مردم میتوانند از طریق آواتار خود در دنیای متاورس با سایر افراد تعامل و روابط اجتماعی داشته باشند. برندها می توانند در چنین فضایی فرصت های بازاریابی جذابی پیدا کرده و مشتری های خودشان را پیدا کنند. همچنین Metaverse میتواند فرصت های جدیدی را برای ساخت محیط های کاری مجازی ایجاد نماید. برای مثال کسب و کارها می توانند از توسعه دهندگان واقعیت مجازی برای خلق محیط کاری شخصی سازی شده برای کارکنان و مدیریت کمپانی، همکاری داشته باشند. موارد دیگری همچون ایجاد فضاهای آموزشی یا گردشگری مجازی نیز از کاربردهای متاورس می باشد.
ویژگی های مهم متاورس چیست؟
مهمترین ویژگیهای متاورس عبارتند از:
- قابلیت تعامل و همکاری
- پتانسیل بالای اقتصادی
کاربران در Metaverse قادر به تعامل و همکاری با سایر کاربران و فضاهای Metaverse هستند. آواتارها و دارایی های ساخته شده در Metaverse به راحتی در دسترس بوده و در فضاهای مختلف این دنیای مجازی قابل استفاده هستند. یکی از ویژگی های خاص Metaverse این است که صرف نظر از ماهیت مجازی آن، می تواند در موازات وقایع دنیای واقعی باشد. برای مثال، منابع در متاورس نیز محدود خواهد است. مهمترین ویژگی متاورس، پتانسیل اقتصادی با امکان ایجاد یک اقتصاد کاملاً جدید و تمام عیار است.
نقش VR و AR در متاورس چیست؟
واقعیت مجازی (VR) برای فردی که از هدست VR استفاده کرده، یک حس چند بعدی (immersive) را فراهم می آورد. VR کمک میکند تا افراد در دنیای دیجیتال ببینند و فعالیت کنند. با هدست های VR فول، افراد میتوانند وارد یک دنیای مجازی 360 درجه شوند و به راحتی در اطراف حرکت کنند.
عینکهای متصل به AR میتوانند به توسعه محیطهای مجازی سه بعدی جدید کمک کنند، در حالی که VR میتواند تعامل بهتری در شرکتکنندگان Metaverse ایجاد کند.
آیا متاورس واقعی است؟
هرچند امروزه ممکن است ورژن عمومی از Metaverse یافت نشود ولی این مفهوم کاملا واقعیت دارد و یک ایده انجام شدنی است. دقیقاً مشخص نیست که چه زمانی Metaverse به معنای واقعی پیاده سازی خواهد شد. عده ای بر این باور هستند که تا یک سال آینده شاهد حضور Metaverse در دنیا خواهیم بود. ولی یک عده بر این باور هستند که برای پیاده سازی کامل آن، به یک دهه زمان نیاز خواهیم داشت. در حال حاضر بخش هایی از Metaverse را می توانید در پروژه های مختلف مشاهده کنید که پیاده سازی شده و قابل استفاده است. ولی برای یکپارچه شدن آنها و تکمیل شدن دنیای Metaverse زمان نیاز است.
متاورس به چه شکلی خواهد بود؟
شرکت متا (فیسبوک سابق) اکنون پیاده سازی متاورس خودش را شروع کرده است. همزمان چند شرکت دیگر نیز دست به کار شده اند. احتمالا در سال های آینده شاهد چند نسخه از Metaverse باشیم. هر شرکت متاورس خودش را معرفی خواهد کرد. البته دنیای متاورس یکتا خواهد بود و هر شرکت می تواند با پلتفرم اختصاصی خودش وارد این دنیا شود.
بهترین توصیف برای Metaverse ، نسخه 3بعدی اینترت است. تصور کنید بتوانید در گوگل سرچ کنید “جاذبه های گردشگری پاریس” و در نتایج جستجو بتوانید در خیابان های پاریس پیاده روی کنید. با عینک VR یا AR خود می توانید حس واقعی از دریافت اطلاعاتی که نیاز دارید را تجربه کنید.
متاورس فیسبوک چیست؟
کمپانی اصلی فیسبوک با هدف پیاده سازی Metaverse شخصی، نام شرکت را به متا تغییر داده است. ایده ای که پشت متاورس فیسبوک است جدید نبوده و کمپانی های دیگری نیز وجود دارد که روی توسعه دنیاهای مجازی با تکنولوژی هایی مانند واقعیت افزوده و واقعیت مجازی کار کرده اند. بیشتر بحث های پیرامون Metaverse فیسبوک در تضمین ایمنی و کنترل حریم خصوصی بازتاب دارد.
شرکت های متاورس
شرکت های مختلفی به جز فیسبوک به انجام پروژه متاورس مشغول شده اند. از جمله این شرکت ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- Microsoft
- Sony
- Nvidia
- Apple
- Decentraland
جمع بندی
متاورس و وب3 از یکدیگر به طور کامل پشتیبانی می کنند. این دو مفهوم با هم ارتباط نزدیکی داشته و نیازمند و مکمل همدیگر هستند. متاورس یک فضای دیجیتال بوده و وب3 نیز نسخه غیرمتمرکز وب کنونی است که اکنون می تواند به عنوان بستر ارتباطات در دنیای متاورس، مورد استفاده قرار گیرد. علاوه براین، اقتصاد سازنده مطرح در متاورس، میتواند مکمل رویای وب3 برای توسعه دنیای مالی جدیدی با راه حل های غیرمتمرکز باشد.
به نظر شما کدام سویه از فناوری می تواند اینترنت آینده را شکل دهد؟ در آینده، دسترسی به اینترنت از طریق متاورس خواهد بود یا وب3 ؟ این سوالات در چند وقت اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. به ویژه پس از اینکه شرکت های بزرگ تصمیم گرفتند با برنامه های خود وارد دنیای متاورس شوند.
متاورس هنوز در حال توسعه بوده و نیاز به تقویت بیشتر فناوری های تشکیل دهنده دارد. ولی وب3 بطور چشمگیری در حال شکل گیری است بخصوص با رشد سریعی که nft ها و حوزه دیفای در سال های اخیر داشتند. پس باید منتظر بمانیم تا ببینیم در آینده وب3 و متاورس هر کدام چه مسیری را می روند و چگونه زندگی ما را تحت تأثیر قرار می دهند.
چگونه وارد متاورس شویم؟
برای ورود به دنیای متاورس، و کسب درآمد از متاورس، ابتدا باید با برنامه نویسی بلاکچین آشنا شوید. برای یادگیری اصولی پیاده سازی اصولی اپلیکیشن های مبتنی بر بلاکچین، برنامه نویسی قراردادهای هوشمند، ساخت توکن و ساخت NFT، می توانید در دوره تخصصی که در مرکز آموزش علوم نوین امیرکبیر برگزار می شود شرکت نمایید.
درباره مجید شبیری
کارشناس ارشد فناوری اطلاعات از دانشگاه صنعتی امیرکبیر. مدیر و مؤسس "علوم نوین امیرکبیر"، متخصص برنامه نویسی، شبکه، لینوکس و امنیت. از سال 84 همزمان با شروع تحصیلات دانشگاهی، وارد حوزه تخصصی مهندسی نرم افزار شدم و اکنون مشغول تحقیق، توسعه و آموزش در حوزه بلاک چین هستم و معتقدم بلاکچین به زودی فضای کسب و کارها را منقلب خواهد کرد.
نوشته های بیشتر از مجید شبیری
دیدگاهتان را بنویسید