آشنایی با ارز دیجیتال بیت کوین
بیت کوین و بلاکچین از فناوری های نوظهوری هستند که در سال های گذشته به طرز شگفت انگیزی مورد توجه تمام مردم دنیا بخصوص فعالان بازارهای مالی قرار گرفته است. امروزه کمتر کسی را می بینید که از بلاکچین و ارزهای دیجیتال، اطلاعاتی نداشته و علاقه ای هم به یادگیری آن نداشته باشد. بلکه همه علاقه داریم با یادگیری فناوری بلاکچین و دنیای رمز ارزها، یکی از فعالان حوزه بلاکچین باشیم!
فقط باید توجه داشته باشید که بدون اطلاعات دقیق، ورود موفق به حوزه بلاکچین و رمز ارزها امکانپذیر نخواهد بود. بلاکچین یکی از مباحث سنگین و پر مغز دنیای فناوری است که سرشار از اصطلاحات و تعاریف دقیق است. پس بهتر است قبل از شروع فعالیت در این حوزه، ابتدا به خوبی با مفاهیم بلاکچین و ارزهای دیجیتال آشنا شده و درک درستی از این تکنولوژی پیدا کنید.
در این مقاله اصطلاحات و مفاهیم مورد نیاز فعالان حوزه بلاکچین و رمز ارزها در خصوص بلاکچین و ارزهای دیجیتال را بررسی خواهیم کرد. اگر شما هم تصمیم به فعالیت در حوزه بلاکچین دارید در این مقاله با ما همراه باشید.
بلاک چین چیست؟
بلاکچین با به عبارت دیگر زنجیرۀ بلوکی (Blockchain) یک فناوری جدید و مهیج است که روش جدیدی از نحوه ذخیره سازی، بروزرسانی و جابجایی داده را پیاده سازی کرده است. در این سیستم ذخیره سازی اطلاعات، داده ها به صورت رمزنگاری شده و غیرمتمرکز (Decentralized) ذخیره می شوند. اولین مفاهیمی که باید با آن آشنا باشید، مفاهیم رمزنگاری و کلید است که علم رمزنگاری (Cryptography) تعاریف دقیقی برای این مفاهیم دارد.
بلاکچین در اوایل، فقط یک دیتابیس غیرمتمرکز برای ذخیره سازی بیتکوین بود. ولی بعدها با به وجود آمدن ارزهای دیجیتال دیگر، بلاکچین به یک استاندارد برای ذخیره سازی تراکنش ها تبدیل شد.
بیت کوین چیست؟
بیت کوین یک نوآوری در نظام پولی جهان به شمار می آید. فناوری بیتکوین از لحاظ کارکردی مشابه پول بی پشتوانه یا پول حکومتی است. بیت کوین از این جهت یک نوآوری محسوب می شود که در مدت کوتاهی از یک ایده به یک واقعیت اثر گذار بر دنیای اقتصاد تبدیل شده است. در چند سال گذشته ارزش بیتکوین در بازارهای جهانی از چند صدم دلار به چند هزار دلار افزایش یافته است.
انواع پول یا ارز
برای درک ماهیت بیت کوین بهتر است ابتدا با انواع پول یا ارز آشنا شویم.
پول کالایی: این نوع پول که به آن پول نماینده نیز گفته می شود، نوعی کالای اقتصادی است که به عنوان پول پذیرفته شده و استفاده می شود. بر خلاف پول فیات، در پول کالایی از کالاهایی مانند طلا و نقره (به شکل سکه) یا پولی که دارای ارزش مشخصی نسبت به سکه طلا و نقره باشد مورد استفاده قرار میگیرد.
ارز فیات (Fiat Currency): فیات در لغت به معنای “بگذارید انجام شود” و در علم اقتصاد به معنای پول بی پشتوانه یا حکومتی است که ارزش ذاتی نداشته و ارزش آن صرفاً ناشی از دستور حکومتی یا قانون باشد. مقدار ارزش ضرب شده بر روی پول بیپشتوانه به صورت سکه، بسیار بیشتر از ارزش فلز آن بوده و این ارزش بالا به دلیل دستور حکومت است.
پول نرم افزاری/مجازی : همه ما حداقل یک بار بازی رایانه ای انجام داده ایم. در اغلب این بازی ها فرد می تواند به دو روش بازی یا پرداخت پول، امتیاز خودش را بالا ببرد. امتیاز کاربر در این سبک بازی ها به شکل سکه یا پول نمایش داده می شود. هرچند برای داشتن آن پول نرم افزای، پول واقعی پرداخت شده است ولی پولی که در آن سیستم تعریف شده پول واقعی نیست بلکه فقط و فقط یک پول نرم افزاری یا مجازی است که نه ارزش ذاتی دارد و نه امکان داد و ستد.
ارز دیجیتال (Digital Currency): ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین فناوری های دیجیتالی هستند که بر روی شبکه نظیر به نظیر بلاکچین کار میکنند و چون عرضه محدود و کنترل شده ای دارند پول فیات یا بدون پشتوانه محسوب نمی شوند. چرا که پول فیات گفتیم بدون محدودیت و توسط دولت و بانک مرکزی تولید می شود.
آیا بیت کوین پول به حساب می آید؟
پول بودن یک جایگاه حقوقی است و پول بودن بیتکوین منوط به پذیرش جایگاه حقوقی آن از سوی دولتها است. تاکنون هیچ دولتی بیتکوین را به عنوان پول به رسمیت نشناخته است. دولتهای ایالات متحده آمریکا، آلمان و چین بر کالا بودن بیتکوین تأکید دارند.
یکی از دلایلی که منجر به عدم پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال از سوی دولت ها شده است، بیثباتی و نوسانات بالای بازار ارزهای دیجیتال نسبت به بازارهای سنتی است. دلیل این نوسانات بالا کوچکتر بودن بازار ارزهای دیجیتال است که در آینده نزدیک با بلوغ اقتصاد رمزنگاریشده، نوسانات پولهای مجازی نیز کاهش پیدا خواهد کرد.
بیت کوین یک پول دیجیتال است. از لحاظ فنی و کارکردی بیت کوین یک پول دیجیتال (Digital Currency) بر پایه فناوری شبکه P2P بلاکچین محسوب می شود. بیت کوین به کاربران امکان میدهد که بدون هیچ واسطهای، انتقال پول غیرقابل بازگشت انجام دهند. گرههای شبکه، تراکنش جدید را در شبکه پخش (Broadcast) میکنند تا پس از تأیید (Validation) در یک سیستم اثبات کار (Proof of Work)، در یک تاریخچه عمومی (Public Ledger) به نام زنجیره بلوکی (Blockchain) ذخیره شود.
تفاوت بیت کوین و پول نرم افزاری
پول مجازی یا نرم افزای که بیشتر در بازی های رایانه ای کاربرد دارد، به راحتی توسط یک مهاجم قابل تغییر و فریب بوده و کاربر می تواند با دسترسی پیدا کردن به دیتابیس یا هک بازی، حسابش را پر کند. البته این بازی ها به طور مداوم پرداخت ها و امتیازات کاربران را برری میکنند و اگر به این نتیجه برسند که کاربر تقلب کرده، سریع آن کاربر را بلاک میکنند.
از آنجا که بیتکوین روی سیستم p2p بلاکچین کار میکند و بلاکچین از لحاظ امنیتی اجازه هیچ گونه تقلبی را کاربرانش نمی دهد، در سیستم بیت کوین چنین تقلبی امکانذیر نیست.
تاریخچه پیدایش بیت کوین
بیت کوین اولین بار در سال 2008 با مقاله علمی Satoshi Nakamoto (شخص یا گروهی که دوست داشت ناشناس باقی بماند) معرفی شد. عنوان این مقاله به اینصورت بود:
بیت کوین : یک سیستم مالی الکترونیکی نظیر به نظیر (Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System)
مقاله ناکاماتو، بیت کوین را به عنوان اولین سیستم پول دیجیتال به دنیا معرفی کرد و بخش های حیاتی این سیستم را توصیف کرد. این سیستم نیاز به هیچ مرجع مرکزی (Central Authority) جهت تزریق پول یا پردازش تراکنش ها نداشت.
در ژانویه سال 2009 ناکاماتا، اولین نرم افزار بیت کوین را وارد بازار کرد که سیستم بیت کوین را پیاده سازی کرده بود. به جز تعداد محدودی از کارشناسان رمزنگاری، بیت کوین مورد توجه افراد دیگر قرار نگرفت. ولی به مرور که عملکرد این سیستم برای مردم ثابت شد، افراد بیشتری علاقمند شدند. اما مخالفت هایی که در برابر بیت کوین وجود داشت، به مراتب بیشتر از موارد استقبال از این سیستم بود. همان وضعیتی که برای همه فن آوری های جدید و پیشگام به وجود می آید. اکنون 100 ها میلیون نفر در دنیا بیتکوین را می شناسند و 10 ها میلیون نفر از آنها از بیتکوین استفاده می کنند.
بیت کوین چه مزایایی دارد؟
بیتکوین فقط یک دیتابیس ذخیره تراکنش نیست. بلاکچین بلکه یک سیستم بزرگ و پیچیده است که از ترکیب چند علم اقتصاد، ریاضیات، فناوری و مردم شناسی ساخته شده است. چنین سیستمی مزایای بی شماری دارد که در این بخش برخی از این مزایا را بررسی خواهیم کرد.
یکی از مزایای برجسته بیت کوین این است که هر داد و ستدی توسط بیت کوین امن خواهد بود و کسی قادر نیست دیگری را فریب دهد. بنابراین نیازی نیست یک شخص معتمد باشد که صحت داد و ستد (تراکنش) ها را تایید کند. همچنین نیازی به معرفی شدن و شناسایی طرفین یک تراکنش نیز نخواهد بود.
سیستم مالی بیت کوین یک سیستم غیرمتمرکز (Decentralized) است که نیازی به شناسایی افراد نداشته و داد و ستدها در این سیستم بر پایه اعتماد نیست. این سیستم با سیستم داد و ستد سنتی (Centralized) کاملاً متفاوت است.
سایر مزایای بیت کوین عبارت است از:
- امکان انجام تراکنش های مالی بدون حضور شخص ثالث (مانند بانک)
- امنیت بالا و قابل اعتماد بودن
تفاوت بین سیستم های مالی مرکزی و توزیع شده
سیستم های متمرکز
- دارای حاکمیت مرکزی (Centralized)
- مبتنی بر اعتماد (Trusted )
- نیازمند به شناسایی (Identity–dependent)
سیستم های غیر متمرکز
- بدون حاکمیت مرکزی (Decentralized)
- بدون نیاز به اعتماد (Trustless)
- طرفین از هویت واقعی هم اطلاع ندارند – با نام مستعار معرفی می شوند (Pseudonymous)
نتیجه و جمع بندی
این مقاله به علاقمندان به ورود به فعالیت در عرصه رمز ارزها (ارزهای دیجیتال) و بلاکچین کمک می کند تا مفاهیم آن را با تکیه بر اصیل ترین ارز دیجیتال (بیت کوین) به طور عمیق درک کنند.
برای یادگیری پیاده سازی اصولی قرارداد هوشمند و توسعه توکن در بستر اتریوم می توانید در دوره
آموزش برنامه نویسی بلاکچین و قرارداد هوشمند
که در مرکز آموزش علوم نوین امیرکبیر برگزار می شود شرکت نمایید.
درباره مجید شبیری
کارشناس ارشد فناوری اطلاعات از دانشگاه صنعتی امیرکبیر. مدیر و مؤسس "علوم نوین امیرکبیر"، متخصص برنامه نویسی، شبکه، لینوکس و امنیت. از سال 84 همزمان با شروع تحصیلات دانشگاهی، وارد حوزه تخصصی مهندسی نرم افزار شدم و اکنون مشغول تحقیق، توسعه و آموزش در حوزه بلاک چین هستم و معتقدم بلاکچین به زودی فضای کسب و کارها را منقلب خواهد کرد.
نوشته های بیشتر از مجید شبیری
دیدگاهتان را بنویسید