مسیر یادگیری برنامه نویسی | فول استک 2023
برنامه نویسی چیست و چه کاربردی دارد؟
برنامه نویسی، ابزاری یا مکانیزمی است برای ارتباط با کامپیوتر. از طریق برنامه نویسی می توان وظایفی را برای یک سیستم کامپیوتری مشخص نمود تا انجام دهد. برنامه نویسی، یک حرفه است و مانند تمام مشاغل دیگر، برای انجام آن نیاز به ابزار خواهیم داشت. برای اکثر مشاغل، ابزارهای تجاری که فرد متقاضی می بایست یاد بگیرد، موضوعی نسبتاً مشخص و تعیین شده است.
اگر بخواهید یک پزشک شوید، شما باید چگونگی استفاده از گوشی پزشکی، چاقوی جراحی و چگونگی تفسیر اشعه ایکس را آموزش ببینید. اگر بخواهید مسئول فروش شوید؟ باید چگونگی استفاده از پاورپوینت و یک برنامه CRM را یاد گرفته باشید و اگر بخواهید یک معمار شوید، احتمالا لازم خواهد بود که نحوه استفاده از یک جدول پیش نویس و اتوکد را آموزش ببینید. در مورد برنامه نویسی نیز، بسته به اپلیکیشن و نرم افزاری که شما می خواهید تولید کنید، زبان ها، چارچوب ها و ابزارهای مختلفی وجود دارد.
اغلب زبان های برنامه نویسی از لحاظ ساختار و دستورات مشابه بوده و هدف همه آنها این است که برای کارهای زیر، راهکارهایی (دستورات یا ساختارها) را ارائه دهند:
- پیمایش روی دیتا (Loop)
- گروه بندی کدهای مرتبط (Class)
- استفاده مجدد از کدها (Function)
- ذخیره دیتا (Variable)
هر کدام از زبان های برنامه نویسی، حوزه کاربرد مشخصی دارند که در ادامه به صورت مفصل به آن خواهیم پرداخت. اگر شما هم جزء افرادی هستید که تصمیم دارید وارد حرفه برنامه نویسی شوید، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
معرفی زبان های برنامه نویسی
-
زبان C
-
زبان Java
-
زبان C#
-
زبان Python
-
زبان HTML & CSS
-
زبان JavaScript
-
زبان PHP
-
زبان Ruby
- زبان سالیدیتی (Solidity)
زبان C
C یک زبان سطح ماشین پر کاربرد است و شما با یادگیری آن، نحوه تعامل برنامه با سخت افزار را می بینید و با اصول برنامه نویسی در پایین ترین سطح سخت افزار آشنا می شوید. هسته لینوکس به زبان سی نوشته شده است و اگر قصد ماژول نویسی برای هسته لینوکس را داشته باشید باید از C استفاده کنید. شما در زبان C چیزهایی را یاد می گیرید که در زبان های سطح بالا مانند جاوا یا C# یاد نخواهید گرفت. مثلا دیباگ کردن، مدیریت حافظه و چگونگی کار کردن کامپیوتر. این زبان شما را آماده می کند تا کدهای با کارآیی بالاتری را در زبان های دیگر بنویسید. زبان C پدربزرگ اکثر زبان های برنامه نویسی سطح بالا اعم از C#، Java و جاوا اسکریپت می باشد. یعنی این زبان ها خودشان به زبان C نوشته شده اند.
یادگیری زبان C کمی سخت تر از زبان های دیگر است. اگر قصد دارید در پروژه هایی کار کنید که هدفشان تولید افزونه های سیستم عامل، درایور نویسی و نوشتن اینترفیس برای سخت افزار (ویندوز یا لینوکس) است بهتر است یادگیری زبان C را شروع کنید. در غیر اینصورت بهتر است وقت برای یادگیری این زبان نگذارید چرا که برای انجام کارهای دیگر، انتخاب های خیلی بهتر و راحت تری به جای زبان C خواهید داشت. یادگیری این زبان به عنوان اولین زبان برنامه نویسی توصیه نمی شود. هرچند این زبان، به کدنویسی شما دیسیپلین می بخشد ولی قبل از اینکه شما بتوانید برنامه کاربردی و مفیدی بنویسید، خیلی چیزها باید یاد بگیرید!
زبان جاوا
Java زبان برنامه نویسی همه منظوره است که اصول شی گرایی را به خوبی رعایت میکند. اصولی که در زبان های مدرنی همچون C++ ، Perl ، Python و PHP رعایت می شود. با یادگیری جاوا، شما زبان های شی گرای دیگر را راحت تر یاد خواهید گرفت. جاوا از قدمت بالایی برخوردار بوده و استفاده های گسترده ای دارد و یادگیری آن به عنوان یک زبان بسیار کاربردی توصیه می شود.
جاوا ویژگی مثبت دسترسی به سخت افزار و منابع سیستم را مانند زبان C دارد ولی در جاوا مجبور نیستید مانند C در سطح ماشین فکر کنید و رویدادهای سطح ماشین را کنترل کنید. جاوا در بسیاری از اپلیکیشن های تجاری بزرگ استفاده شده است. زبان جاوا در تولید اپلیکیشن های اندروید نیز کاربرد دارد. جاوا یک زبان کامپایل شده است یعنی کدهای جاوا ابتدا به یک کد میانی (Machine Code) تبدیل می شوند و سپس توسط کامپیوتر تفسیر می شوند.
زبان سی شارپ
C# یک زبان برنامه نویسی همه منظوره و مبتنی بر شیء است. این زبان توسط مایکروسافت برای اجرا در فریمورک .Net، طراحی شده است. این زبان، علاوه بر استفاده در سمت سرور (بک اند)، برای تولید اپلیکیشن های ویندوز نیز بهترین انتخاب محسوب می شود.
زبان پایتون
زبان Python هم یک زبان همه منظوره است که در YouTube به صورت گسترده استفاده شده و در سایت های Pinterest و Instagram نیز از آن استفاده شده است. پایتون با اینکه یادگیری آن آسان است ولی زبان ساده و پیش پا افتاده ای نیست! این زبان کاربردهای گسترده ای دارد. پایتون یک زبان وابسته به whitespace است یعنی دندانه گذاری کدها در این زبان از قواعد خاصی پیروی می کند. زبان پایتون کاربردهای پیشرفته بسیار گسترده ای دارد و به خاطر سادگی یادگیری (سینتکس ساده) و اجباری کردن کدنویسی با استایل صحیح (دندانه دار) به عنوان اولین زبان برای یادگیری توصیه می شود. پایتون برای لینوکس کارها نیز انتخاب خوبی خواهد بود.
زبان HTML و زبان CSS
این دو زبان برای طراحی صفحات وب کاربرد دارند. HTML مخفف Hyper Text Markup Language و CSS مخفف Cascading Style Sheets زبان برنامه نویسی نیستند، بلکه زبان نشانه گذاری و استایل دهی هستند که صرفاً برای ساخت صفحات وب کاربرد دارند.
زبان جاوا اسکریپت
Javascript برای اجرا در مرورگر طراحی شده است و به همین خاطر کمترین زمان ممکن برای راه اندازی و شروع برنامه نویسی را دارد. این زبان بدون نیاز به نصب پکیج یا ابزار خاصی، قابل برنامه نویسی و اجرا در مرورگر است. زبان جاوا اسکریپت قبلا فقط در سمت کلاینت و برای افزودن قابلیت تعامل به وب سایت، استفاده می شد ولی اخیراً با ظهور زبان Node.Js از جاوا اسکریپت در برنامه نویسی سمت سرور و همچنین زمینه های متعددی از جمله در طراحی واسط کاربری دیوایس های IoT استفاده می شود. این زبان دارای ویژگی برنامه نویسی ناهمزمان است که شاید درک آن برای برنامه نویسان تازه کار کمی سخت باشد. جاوا اسکریپت فریم ورک های متعددی دارد (JQuery, Reactjs, Vuejs, Angularjs) که برای یادگیری آنها ابتدا باید خود جاوا اسکریپت را به خوبی یاد بگیرید.
زبان PHP
PHP مخفف Personal Home Page، زبانی است که در سال ۱۹۹۵ برای طراحی صفحات وب خلق شده است. تقریباً ۷۰ درصد وب سایت های دنیا به زبان PHP نوشته شده اند. درک و اجرای این زبان بسیار ساده بوده و مستندات خوبی دارد. محبوب ترین CMS یعنی وردپرس نیز با این زبان نوشته شده است. PHP دارای فریم ورک های متعددی (Laravel, Codeigniter) است که برای یادگیری آنها ابتدا باید خود PHP را خوب یاد بگیرید. اگر بخواهید یک برنامه نویس فول استک (Full Stack) شوید (یعنی هم تخصص Front-End داشته باشید هم Back-End) یکی از انتخاب های خوب شما PHP خواهد بود.
زبان روبی
Ruby یک زبان همه کاره است که مهمترین ویژگی آن سینتکس تمیز و سادگی و قابل فهم بودن دستورات آن است چرا که بسیار نزدیک به زبان انسان است. Rails نیز نام یک فریم ورک است که برای ساخت صفحات وب، همراه با زبان روبی استفاده می شود. به این ترکیب اصطلاحاً Ruby on Rail گفته می شود.
زبان سالیدیتی (Solidity)
زبان سالیدیتی یک زبان برنامه نویسی جدید است. هدف از طراحی این زبان، برنامه نویسی قراردادهای هوشمند بوده است. قرارداد هوشمند یا Smart Contract یکی از ابزارهای شبکه بلاکچین (Blockchain) است که امکان برنامه نویسی روی شبکه بلاکچین را فراهم می آورد. به گفته جوامع تخصصی بلاک چین، به زودی بلاکچین و قراردادهای هوشمند موجب حذف مشاغل واسطه گری مانند بانک و شرکت های بیمه خواهد شد. یکی از مشاغل جدید که بسیار پر طرفدار و پردرآمد است، برنامه نویسی بلاکچین و قرارداد هوشمند است. اگر علاقمند به یادگیری برنامه نویسی بلاکچین و برنامه نویسی قراردادهای هوشمند هستید حتما این صفحه را ببینید.
بهترین زبان برنامه نویسی برای شروع
یک برنامه نویس تازه کار، چگونه باید بهترین زبان برنامه نویسی برای یادگیری را انتخاب کرده و به شروع برنامه نویسی بپردازد ؟! اگر این سوال را از برنامه نویس های مختلف بپرسید، پاسخ های متفاوتی را دریافت خواهید کرد. چرا که هر برنامه نویس دیدگاه و شرایط مختص خودش را دارد. واقعیت این است که هیچ فرقی ندارد که شما با چه زبانی شروع کنید! بهتر است همه شایعات و حقایقی که در مورد زبان های برنامه نویسی شنیده اید را فراموش کنید و یک زبان برنامه نویسی را انتخاب کنید و روی یادگیری آن تمرکزکنید.
آنچه برای شما به عنوان یک نوآموز اهمیت دارد، عمق یادگیری است نه زبان برنامه نویسی. با این حال، بهتر است زبان برنامه نویسی را انتخاب کنید که از جامعه فعال تری برخوردار بوده و کاربران بیشتری داشته باشد. اگر زبان برنامه نویسی شناخته شده ای را انتخاب کنید، در کمک گرفتن و پیدا کردن مستندات کاربری با مشکلی مواجه نخواهید بود.
بنابراین، کافی است یک زبان برنامه نویسی را برای یادگیری انتخاب کنید و سعی کنید کاملاً به آن زبان مسلط شوید. به طور مدام تمرین کنید و سعی کنید منطقی فکر کردن را یاد بگیرید و مهارت ارائه راه حل های کارآمد برای مسائل مختلف را کسب کنید. انجام این کار، صرف نظر از زبان برنامه نویسی انتخابی، از شما یک برنامه نویس بزرگ خواهد ساخت. بهترین برنامه نویس ها همواره به دنبال یادگیری مهارت های مختلف و بالا بردن قدرت حل مسئله(Problem Solving) هستند و این با یادگیری تنها یک زبان برنامه نویسی ولی به صورت عمیق، میسر خواهد شد. به یاد داشته باشید، نقاش های بزرگ به خاطر ابزارهایی که استفاده می کنند، مشهور نشده اند، بلکه آنها به واسطه کسب دانش و درک عمیق از مهارت های اصلی هنر (پرسپکتیو، نورپردازی و …) مشهور و معروف شده اند.
لازم است زبان دیگری را هم یاد بگیریم؟
پس از این که زبان اول را به صورت مفهومی و عمیق یاد گرفتید، حال می توانید با توجه به بازار کار برنامه نویسی در منطقه جغرافیایی خود و اگر پروژه ای دارید، با توجه به نیازهای پروژهخود، در صورت نیاز، یک یا چند زبان برنامه نویسی دیگر را نیز انتخاب کرده و یادگیری آنها را هم شروع کنید. اغلب زبان های برنامه نویسی یکی پس از دیگری طراحی شده اند و سینتکس و ساختار کاری آنها معمولاً مشابه همدیگر می باشد. بنابراین با یادگیری یکی از آنها، یادگیری زبان های برنامه نویسی بعدی به واسطه مقایسه، بسیار ساده تر بوده و در حد به خاطر سپردن یک سینتکس جدید و شاید یک دیزاین پترن (Design Pattern) جدید خواهد بود.
چگونه می توان یک برنامه نویس حرفه ای شد؟
پس از اینکه زبان اول خود را برای برنامه نویسی انتخاب کردید، بهتر است قبل از دست به کار شدن و شروع برنامه نویسی، به یک سری پیش نیازها توجه کنید. شما برای برنامه نویس شدن، لازم است که یک سری مهارت ها را داشته باشید تا بتوانید برنامه نویسی را بهتر یاد بگیرید و احیاناً بین راه از ادامه یادگیری منصرف نشوید.
- شما باید به اصول پایه سیستم عامل که برای برنامه نویسی انتخاب کرده اید، مسلط باشید و حداقل با سیستم فایل (ایجاد، ویرایش و حذف فایل ها) آشنا باشید.
- باید با نصب برنامه در سیستم عامل مورد نظر آشنا باشید و بتوانید خطاهای احتمالی را ریشه یابی کرده و با جستجو در اینترنت، راه حل هایی را پیدا کنید و خطا را رفع کنید.
- شما باید با دستورات پایه ابزار Command Line سیستم عامل مورد نظر، آشنا باشید و بتوانید از آن استفاده کنید.
اگر شما در این موارد مشکلی داشته باشید، بهتر است برنامه نویسی را شروع نکنید چرا که در برنامه نویسی همیشه همه چیز طبق روال پیش نمی رود و مدام با خطاها و مشکلات مواجه می شوید. شما باید بتوانید این خطاها را ریشه یابی کنید و حل کنید. برای مثال ممکن است به خاطر نصب نبودن یک پکیج ساده، با خطا مواجه شوید. اینجا شما باید توانایی این را داشته باشید که پیام های خطا را متوجه شوید و بدانید در سیستم عامل شما چه اتفاقی می افتد. اگر اینطور نباشد ممکن است شما میان راه از ادامه یادگیری برنامه نویسی منصرف شوید.
کدام زبان برنامه نویسی برای کدام کار مناسب است؟
هر زبان برنامه نویسی، یک ابزار است که برای کمک به حل یک دامنه خاصی از مسائل، طراحی شده است. به اصطلاح می گوییم هر زبان use-case خاصی دارد. بنابراین وقتی که مسئله مشخص باشد، آنگاه می توانید دنبال زبان هایی باشید که به حل آن مسئله کمک می کنند. انتخاب مجموعه ابزار مناسب برای یک پروژه، مسئله حیاتی و پر اهمیتی می باشد و لازم است شما درک خوبی از نیازمندی های پروژه و نقاط ضعف و قوت ابزارهای موجود داشته باشید.
آیا واقعا نیازی به برنامه نویسی دارید؟!
قبل از اینکه به فکر انتخاب زبان های برنامه نویسی مناسب برای انجام پروژه باشید، به این فکر کنید که آیا واقعا نیازی به برنامه نویسی دارید؟! این سوال
برای کسانی است که قصد دارند یک بلاگ یا سایت فروش اینترنتی راه اندازی کنند و همچنین کارآفرینانی که قصد دارند ایده استارتاپی جدیدی را خلق کنند.
اگر قصد وبلاگ نویسی یا یک ایده تجارت الکترونیک (e-commerce) دارید، پیشنهاد می کنیم اصلاً سراغ برنامه نویسی نروید و با یک سیستم CMS مانند وردپرس کار کنید. شما با استفاده از وردپرس (WordPress) و افزونه فروشگاه ساز ووکامرس (Woocommerce) می توانید خیلی سریع یک وب سایت / وبلاگ با قابلیت فروش آنلاین راه اندازی کنید و هیچ نیازی هم به برنامه نویسی نخواهید داشت!
اگر یک کارآفرین هستید ابتدا باید بدانید که هر استارتاپ یک یا چند بنیانگذار و تعدادی کارمند دارد (کارمندان ممکن است در استارتاپ سهم داشته و هم بنیانگذار باشند ولی اغلب وظایف فنی دارند). پس ابتدا این قضیه را مشخص کنید که آیا شما جزء بنیانگذاران اصلی استارتاپ هستید؟ اگر چنین باشد، حوزه تخصص شما برنامه نویسی و جزئیات فنی و اجرایی نیست! هر چند ما استثناهایی هم داشتیم که همه بنیانگذاران آن فنی بوده و با برنامه نویسی و خلق یک ایده ناب میلیاردر شدند (Instagram). ولی اکثر استارتاپ ها به اینصورت است که شما به عنوان بنیانگذار باید یک یا چندبرنامه نویس استخدام کنید تا در خلق ایده، به شما کمک کنند. البته باز هم انتخاب با شما است. اگر وقت کافی دارید، خودتان دست به کار شوید و اگر وقت کافی ندارید، کارهای فنی را به کارشناسان فنی بسپارید تا با دریافت هزینه برای شما انجام دهند.
دسته بندی زبان های برنامه نویسی
تعداد زبان های برنامه نویسی بسیار زیاد بوده و هر زبان، نقاط ضعف و قوت خودش را دارد. اگرچه سینتکس بسیاری از زبان ها مشابه هم است ولی هر کدام از آنها بسته به دامنه مسئله، عملکرد متفاوتی خواهند داشت. برای مثال زبان C++ در کارایی محاسباتی بهتر است، جاوا اسکریپت برای کار در مرورگر و ساختن وب سایت های داینامیک تر ساخته شده است، زبانRuby ساخته شد تا کدنویسی برای انسان لذت بخش تر شود چرا که خواندن و نوشتن سینتکس آن برای انسان بسیار ساده است. همه این ویژگی ها جالب هستند ولی متاسفانه هیچ زبان برنامه نویسی، همه آنها را یکجا ندارد.
در اغلب پروژه های تجاری، ترکیبی از زبان ها و تکنولوژی ها به کار گرفته می شود و شاید هیچ پروژه تجاری را پیدا نکنید که فقط از یک زبان یا تکنولوژی برای پیاده سازی، استفاده کرده باشد. برای مثال، ممکن است در یک پروژه، از جاوا اسکریپت برای front-end، از زبان Ruby برای back-end و از زبان C++ یا Scala برای ساختن کامپوننت هایی با کارایی بالا استفاده شود. همچنین اگر این پروژه نیاز به اپلیکیشن موبایل هم داشته باشد می توان از Swift یا Java برای این منظور استفاده نمود.
انتخاب زبان بر اساس پروژه و پلتفرم
پروژه های طراحی وب سایت
سمت کلاینت (Front-end)
- HTML
- CSS
- Javascript
برای ساخت صفحات وب باید از HTML و CSS استفاده کنید. HTML ساختار صفحات وب را ایجاد می کند و CSS هم برای استایل دادن به المان های صفحه استفاده می شود. یادگیری این دو زبان برای هر طراح وب، ضروری و اولین قدم محسوب می شود.
جاوا اسکریپت نیز اغلب همراه با CSS و HTML استفاده می شود و برای افزودن ویژگی تعاملی و داینامیک بودن المان های صفحات وب، استفاده می شود. کدهای نوشته شده با این زبان در سمت کلاینت (مرورگر) اجرا می شود.
سمت سرور (Back end)
- PHP
- Ruby
- Javascript
- Python
- C#
- Java
پس از ساخت صفحات وب با HTML/CSS/Javascript برای انجام کارهای سمت سرور مانند ذخیره و بازیابی اطلاعات در پایگاه داده و … شما به این زبان های برنامه نویسی نیاز خواهید داشت. کدهایی که با این زبان ها نوشته می شود در سمت سرور اجرا می شوند.
برای آشنایی کامل با حوزه طراحی وب، مقاله آشنایی با مسیر یادگیری طراحی وب را مطالعه نمایید. در این مقاله، صفر تا ۱۰۰ مسیر یادگیری طراحی وب، توصیف شده است.
طراحی اپلیکیشن (موبایل / دسکتاپ)
انتخاب زبان برای طراحی اپلیکیشن، کاملا به پلتفرم مقصد بستگی دارد. یعنی اپلیکیشن شما قرار است روی چه پلتفرمی اجرا شود؟
پلتفرم Apple
برای محصولات خانواده اپل (iPhone, iPad, Macs, AppleTV, AppleWatch):
- Obj-C
- Swift
- Javascript
پلتفرم Android
برای توسعه کامپوننت ها و اپلیکیشن های اندروید:
- Java
پلتفرم Windows
- C#
طراحی بازی (موبایل / دسکتاپ)
برای توسعه بازی، غالباً از C++ استفاده می شود. برای پلتفرم ویندوز از C# هم استفاده می شود. اخیراً از جاوا اسکریپت هم برای ساخت بازی استفاده می شود ولی هنوز برای خلق بازی های پیشرفته و حرفه ای، زیان C++ پیشرو است.
انتخاب زبان بر اساس اندازه کسب و کار
کسب و کارهای کوچک
اغلب این کسب و کارها توسعه وب سایت را انتخاب می کنند و یک وب سایت ساده طراحی میکنند که معمولاً هم از یک CMC مبتنی بر PHP یا اپلیکیشن های هاست شده برای این کار استفاده می کنند. مانند WordPress , Shopify , OpenCart و …
استارتاپ
اکثر استارتاپ ها از PHP ، Ruby ، Javascript و Python استفاده می کنند و معمولا استفاده از C# و Java در استارتاپ ها غیرمعمول است. دلیل استفاده کمتر از C# به خاطر این است که از سیستم عامل ویندوز، کمتر به عنوان سرور استفاده می شود. اغلب سیستم عامل های سرور، مبتنی بر لینوکس هستند و C# برای اجرا بر روی لینوکس طراحی نشده است. دلیل استفاده کمتر از Java به این خاطر است که یادگیری و استفاده از PHP راحت تر است. البته تعداد معدودی از استارتاپ ها از C# و Java استفاده کرده اند ولی این کار غیر معمول است.
شرکت های بزرگ
اکثر شرکت های بزرگ با بیش از ۵۰۰ مشتری، از C# و محصولات مایکروسافت و همچنین Java استفاده می کنند. البته برخی از شرکت ها از زبان های اسکریپتی مانند PHP, Ruby, Javascript, Python هم استفاده می کنند ولی اغلب شرکت های بزرگ از C# و Java استفاده می کنند. به نظر می رسد دلیل این موضوع این است که مشتریان شرکت به دنبال اکوسیستم های دارای پشتیبانی قوی مانند ویندوز هستند و برای توسعه در ویندوز هم شما به C# و Java نیاز دارید.
شرکت های مالی
این شرکت ها یک استثنا برای شرکت های بزرگ هستند. شرکت های مالی بسته به نوع صنعت مالی که دارند، از Python, C++, Java, C#, Scala و R استفاده می کنند.
انتخاب زبان بر اساس درآمد
آیا با پولساز ترین زبان های برنامه نویسی آشنا هستید؟. بسیاری از برنامه نویسان همواره دنبال پردرآمدترین زبان برنامه نویسی هستند و شاید اولین سوال آنها این باشد که چه زبان برنامه نویسی را یاد بگیریم که درآمد بیشتری داشته باشیم؟ به یاد داشته باشید با این پیش فرض که شما برنامه نویس با تجربه و خوبی باشید، این نوع زبان برنامه نویسی نیست که درآمد شما را تعیین می کند، بلکه صنعتی است که شما در آن دنبال کار هستید. هنگام استخدام در یک شرکت، دقت کنید که آن شرکت چقدر وسعت دارد و روند رشد آن به چه صورتی بوده و است. مطمئنا یک شرکت با رشد نزولی، پولی ندارد که به شما پرداخت کند! معمولاً حقوق برنامه نویس در صنایع مالی و تکنولوژی نسبت به سایر صنایع بالاتر است.
با این حال اگر هدف شما از یادگیری زبان برنامه نویسی، پیدا کردن شغل مناسب و استخدام شدن است، شما می توانید در وب سایت هایی مانند indeed.com (خارج از کشور) یا Jobinja.ir (ایران) جستجو کنید و ببینید چه فرصت های شغلی در محل زندگی شما وجود دارد و بیشتر دنبال چه تخصص هایی هستند. این کار در انتخاب زبان مورد نظر به شما کمک خواهد کرد.
بازار کار برنامه نویسی
برنامه نویسی یکی از مشاغل پرطرفدار و پردرآمد در رشته کامپیوتر بوده و بسیاری از افراد، علاقمند به یادگیری و استخدام به عنوان برنامه نویس هستند. درآمد برنامه نویسی معمولاً بالاتر از مشاغل دیگر می باشد. البته حداکثر درآمد برنامه نویس حدود ۲۰۰/۰۰۰ دلار در سال است.
با یک بررسی در سایت indeed.com می توان درآمد سالانه برنامه نویس ها را به اینصورت ارزیابی کرد:
- Python $ ۱۱۶,۰۱۰
- Swift $ ۱۱۵,۴۱۸
- JavaScript $ ۱۱۰,۱۰۷
- Java $ ۱۰۲,۱۷۱
- C $ ۹۵,۷۷۸
- C# $ ۹۲,۵۰۸
- PHP $ ۸۶,۳۴۳
تغییر محبوبیت زبان ها و اصل عرضه و تقاضا
تغییر محبوبیت زبان های برنامه نویسی، مسئله ای است که همواره در حوزه برنامه نویسی، مطرح بوده است. در حال حاضر (۲۰۱۹)، جاوا اسکریپت از محبوبیت بالایی برخوردار است. ۱۰ سال پیش Ruby/Rails از چنین محبوبیتی برخوردار بود. احتمالاً ۱۰ سال دیگر باز هم شاهد تغییراتی خواهیم بود. بنابراین منطقی است که در مورد صرف زمان و هزینه برای یادگیری زبان های برنامه نویسی، کمی نگران باشیم.
معمولاً وقتی می خواهیم زبان جدیدی را یاد بگیریم این سوالات را از خود می پرسیم:
- آیا این زبان، انتخاب درستی است؟
- چند سال دیگر این زبان منسوخ خواهد شد؟
- چه ویژگی های جدیدی در این زبان وجود دارد؟
زبان ها و چارچوب های گذرا و غیرماندگار، راه را برای تازه کاران و تازه واردان باز می کنند، پس از اینکه برنامه های کاربردی متعددی با آن زبان تولید شد، آنها تکنولوژی را تغییر می دهند. ولی برنامه های کاربردی نوشته شده، همچنان توسط مشتریان استفاده می شوند و باید توسط افرادی که به این ابزار ها تسلط دارند، پشتیبانی شوند. همچنین به یاد داشته باشید که زبان های قدیمی تر، اغلب به عنوان یک انتخاب امن تر به نظر می رسد، به ویژه توسط سازمان های بزرگ. این زبان ها اشکالات کمتری دارند، مستندات بهتری دارند، کتابخانه های بزرگتری از کدهای از پیش نوشته شده دارند، و به طور کلی، موجودیت شناخته شده ای هستند.
حدس می زنید وقتی که یک تکنولوژی تغییر می کند چه اتفاقی می افتد؟ بله درست است! برنامه نویسان کمتری به دنبال یادگیری آن زبان ها و چارچوب های قدیمی خواهند بود. چرا که زبان های قدیمی واقعاً خسته کننده هستند! اینجا ممکن است زبان های قدیمی کلاً منسوخ شوند (این اتفاق برای زبان های بزرگتر و شناخته شده، کمتر اتفاق می افتد) ولی اگر زبان های قدیمی هنوز پشتیبانی شوند، در این شرایط، کاهش عرضه (تعداد برنامه نویسان متقاضی) اتفاق می افتد. نظریه اقتصادی عرضه و تقاضا می گوید: زمانی که عرضه یک کالا/خدمت نسبت به تقاضای آن کاهش یابد، قیمت آن کالا/خدمت افزایش می یابد. بنابراین در چنین شرایطی، مشاغل مربوط به تکنولوژی های قدیمی، احتمالا درآمد بالاتری خواهد داشت.
به عنوان مثال زبان FORTRAN را در نظر بگیرید. زبان فرترن یکی از قدیمی ترین زبان های برنامه نویسی است که در سال ۱۹۵۷ به بازار عرضه شد. شاید انتظار نداشته باشید این زبان در حال حاضر، بازار کاری داشته باشد. قطعاً این زبان به اندازه یک زبان مدرن مانند جاوا اسکریپت محبوب نیست، ولی با یک جستجوی سریع در سایت indeed.com برای مشاغل FORTRAN، شاهد یک لیست ۹۷۶ تایی از مشاغل فرترن خواهید بود که ۱۱۷ مورد از آنها بالاتر از ۱۵۰،۰۰۰ دلار در سال پرداخت می کنند. این آمار و ارقام برای یک زبان برنامه نویسی قدیمی مثل فرترن، رقم جالبی نیست؟!
چگونه برنامه نویس شویم؟
تحصیلات دانشگاهی
امروزه داشتن تحصیلات دانشگاهی حتی در رشته کاملاً مرتبط یعنی مهندسی کامپیوتر گرایش نرم افزار (Computer Science) برای استخدام در مشاغل برنامه نویسی، به تنهایی کارساز نبوده و شما در کنار مدرک دانشگاهی، نیاز به مهارت های ضروری برنامه نویسی نیز خواهید داشت. اهمیت مهارت به قدری بالا است که اغلب کارفرمایان، بیشتر روی تخصص و توانایی های شما تمرکز دارند تا تحصیلات دانشگاهی. بنابراین، شما حتی اگر دانشگاه هم نرفته باشید، با کسب مهارت های ضروری برنامه نویسی، می توانید شغل مناسبی در زمینه برنامه نویسی پیدا کنید.
شاید با خواندن این مطلب به این نتیجه برسید که تحصیلات دانشگاهی کلاً بی فایده بوده و صرفاً با داشتن یک پروفایل GitHub حاوی پروژه های انجام شده، می توانید شغل برنامه نویسی خوبی پیدا کنید. این تفکر شاید در ظاهر درست باشد، ولی تحصیلات آکادمیک شما در رشته مهندسی کامپیوتر، می تواند هر آنچه از مفاهیم کامپیوتری، تفکر الگوریتمی و روش های حل مسئله، که شما در آینده به عنوان یک برنامه نویس به آن احتیاج خواهید داشت را به شما بدهد. البته به شرطی که دروس تخصصی این رشته (بخصوص دروس ساختمان داده، طراحی الگوریتم، ریاضیات گسسته) به صورت مفهومی و با دقت مطالعه شده باشد.
بنابراین دانشگاه رفتن بی فایده نیست و برای رسیدن به شغل مناسب می تواند مفید باشد ولی مطمئناً به تنهایی کافی نخواهد بود، دانشگاه می تواند، مهارت های ارتباطی شما را بالا برده و به شما در شناخت توانایی های شخصی کمک کند و بدین صورت در مسیر انتخاب شغل آینده شما تاثیرگذار باشد ولی با وجود داشتن تحصیلات دانشگاهی، حتماً باید به فکر کسب مهارتنیز باشید تا بتوانید یک شغل مناسب پیدا کنید.
شرکت در دوره های آموزش برنامه نویسی
دوره آموزشی به عنوان یک نقطه شروع بوده و یک سری اطلاعات اولیه را به شما انتقال می دهد. شما صرفاً با شرکت در یک کلاس یا تماشای ویدیو آموزش برنامه نویسی و حتی شرکت در بوت کمپ آموزش برنامه نویسی، نمی توانید به عنوان یک برنامه نویس آماده استخدام شوید، مگر اینکه آن دوره آموزشی، معیارهای یک دوره استاندارد را داشته باشد و در کنار مطالب آموزشی، تمرین، پروژه و پرسش و پاسخ هم داشته باشد.
یک دوره آموزشی استاندارد، باید برای هر بخش از آموزش، پروژه هایی را در نظر گرفته باشد تا دانشپذیر بتواند با انجام آن پروژه ها به اشکالات خود پی برده و نقاط ضعف خودش را بهبود بخشد. تمرین مستمر و انجام پروژه های کوچک و بزرگ برنامه نویسی، شما را با خطاها و پیچیدگی های برنامه نویسی روبرو کرده و قدرت خطایابیو حل مسئله شما را بالا می برد. دسترسی به فروم های پرسش و پاسخ (تالار گفتگو) یکی دیگر از ویژگی های دوره های آموزشی استاندارد در زمینه برنامه نویسی می باشد.
کسب مهارت های ضروری
کمپانی های بزرگی مانند گوگل، دنبال افرادی برای استخدام هستند که بتوانند خوب فکر کنند و برای مسائل چالش برانگیز، راه حل های کارآمدی را ارائه بدهند. شما در جلسات مصاحبه استخدام گوگل معمولاً با سوالات مفهومی روبرو می شوید که به ظاهر بسیار ساده بوده و آنچه از شما می خواهند، ارائه بهترین راه حل برای آن مسئله است. اگر هم نیازی به کدنویسی باشد، دست شما را در انتخاب زبان برنامه نویسی باز می گذارند. چرا که آنچه برای آنها اهمیت دارد، توانایی و قدرت حل مسئله است.
به یاد داشته باشید که هیچ کس همه چیز را نمی داند و شما لازم نیست همه زبان های برنامه نویسی را بلد باشید. نیازی هم نیست همه چیز را حفظ باشید. برای مثال به خاطر داشتن تمام توابع کار با آرایه در PHP 7 خیلی اهمیت ندارد چرا که با یک سرچ در گوگل می توانید به این اطلاعات دست پیدا کنید. برای اینکه یک برنامه نویس خوبی شوید، باید مهارت های خود را افزایش دهید:
- درک عمیق از الگوریتم و ساختمان های داده
- درک عمیق از مفاهیم و ساختارهای برنامه نویسی پیشرفته (استراکت، کلاس، اینترفیس، پولیمورفیسم، بسته بندی، اینجکشن و …)
- آشنایی با یک یا چند زبان برنامه نویسی (تعداد اهمیتی ندارد)
- مهارت نوشتن کدهای تمیز و کارا
- قدرت و توانایی در حل مسئله
- مهارت های ارتباطی و کار تیمی
- توانایی استفاده از اینترنت برای یادگیری و حل مشکلات برنامه نویسی
توجه داشته باشید که شما برای استخدام در یک شرکت برنامه نویسی، نیازی نیست به همه زبان ها و تکنولوژی های مورد استفاده در آن شرکت، تسلط داشته باشید. با گذشت زمان، شما هم یک برنامه نویس چند زبانه خواهید شد، ولی در ابتدای کار نیازی نیست نگران این موضوع باشید، وقتی شما به عنوان یک برنامه نویس تازه کار در یک شرکت استخدام می شوید، از شما انتظار ندارند که همه چیز را درباره همه فیلدهای کاری آن شرکت بدانید. دانش شما در آن شرکت، با مرور زمان، کامل خواهد شد.
پیدا کردن اولین شغل
قضیه پیدا کردن اولین شغل و داشتن سابقه کاری مرتبط، مانند قضیه مرغ و تخم مرغ است. اغلب فرصت های شغلی برای افراد تازه کار، حداقل ۲ سال سابقه کار مرتبط نیاز دارند و برای داشتن سابقه کار مرتبط هم باید یک شغل پیدا کنید!
برای حل این مسئله، بهترین راه این است که در گروه هایی مانند تیم های استارتاپی وارد شده و به عنوان یک تازه کار شروع به فعالیت کنید و تجربه کسب کنید. سپس می توانید از سابقه کاری که در آن استارتاپ داشتید، برای پیدا کردن شغل استفاده کنید. برای این دوره شاید حقوق دریافتی خوبی نداشته باشید ولی در عوض با زبان ها، تکنولوژی ها، چالش ها و راه حل ها در دنیای واقعی برنامه نویسی آشنا خواهید شد و با رزومه و سابقه کاری ایجاد شده به راحتی قادر خواهید بود یک شغل برنامه نویسی با درآمد بالا پیدا کنید.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]
درباره مجید شبیری
کارشناس ارشد فناوری اطلاعات از دانشگاه صنعتی امیرکبیر. مدیر و مؤسس "علوم نوین امیرکبیر"، متخصص برنامه نویسی، شبکه، لینوکس و امنیت. از سال 84 همزمان با شروع تحصیلات دانشگاهی، وارد حوزه تخصصی مهندسی نرم افزار شدم و اکنون مشغول تحقیق، توسعه و آموزش در حوزه بلاک چین هستم و معتقدم بلاکچین به زودی فضای کسب و کارها را منقلب خواهد کرد.
نوشته های بیشتر از مجید شبیریمطالب زیر را حتما مطالعه کنید
دوره های آموزشی مرتبط
بوت کمپ پایتون و علم داده
دوره برنامه نویسی NFT و متاورس (Metaverse)
دوره اصول و مبانی برنامه نویسی
دوره آموزش سالیدیتی (Solidity)
دوره تخصصی امنیت و بازنگری قرارداد هوشمند (Audit)
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سلام وقت بخیر ، راستش من توی برنامه نویسی صفر هستم میخوام ببینم میتونم برنامه نویس ماهر بلاکچین بشم ، اگر بله در چه مدت ؟ و منابعش چیا هستن؟
سلام
وقت بخیر امیرحسین عزیز
بله شما اگر طبق برنامه و با جدیت کار رو شروع کنید و ادامه بدید قطعا به نتیجه خوبی خواهید رسید
لازمه موفقیت در این زمینه اینه که شما ابتدا زبان سالیدیتی رو خوب یاد بگیرید و کاملا با مفاهیم مرتبط با بلاکچین و چرایی استفاده از بلاکچین آشنا باشید. سپس باید زبان جاوا اسکریپت را تقویت کنید تا در یادگیری کتابخانه Web3.js مشکلی نداشته باشید. همچنین یادگیری Node.js و React در این مسیر خیلی کمکتون میکنه تا بتونید DApp های حرفه ای پیاده سازی نمایید.
برای استفاده از مشاوره رایگان در رابطه به یادگیری بلاکچین میتونید با ما در تماس باشید دوست عزیز.
آرزوی موفقیت داریم برای شما.